Architecten, schilders, beeldhouwers, we moeten allemaal terug naar het ambacht

Walter Gropius in 1919 bij
de oprichting van het Bauhaus

Nu, bijna honderd jaar later, krijgt de oproep van Walter Gropius steeds meer weerklank door de onmiskenbaar negatieve effecten van het verdwijnen van het ambacht. Het gemis aan vakkennis en kunde, aan ambacht, wordt steeds meer gezien als een serieus maatschappelijk probleem met grote gevolgen voor de samenleving.

Voor de beeldende kunsten heeft het wegzetten van het ambacht als anti-modern en hinderlijk geleid tot een situatie waarin de academies, universiteiten en hogescholen niet meer in staat zijn om studenten de fundamenten van het vak te onderwijzen. Het resultaat is een geamputeerd kunstonderwijs.

Bovenstaande valt te vergelijken met de impasse die zou ontstaan als voor conservatoriumstudenten de notenleer en het beheersen van toonladders afgeschaft zou worden. In de jaren ’60 van de vorige eeuw zijn in Nederland de verbindingen met het ambacht definitief doorgesneden met de kreet ‘iedereen is kunstenaar’. Daaraan werd de consequentie verbonden dat vorm en materiaal ondergeschikt werd aan idee en woord, aan het zogenaamde artist statement.

De dominantie van het artist statement in combinatie met de digitalisering van het onderwijs heeft het evenwicht verstoord dat vanouds de kracht bepaalde van de beeldende kunsten. Deze keuze heeft tegengesteld aan de verwachtingen niet tot een vloed aan topkunst geleid, eerder het tegendeel. Dezelfde conceptuele insteek bepaalt wereldwijd de visie bij de opleidingen kunsthistorie met dezelfde negatieve gevolgen voor de waardering en kennis van het ambacht en de materialen in de beeldende kunsten.

De Stichting Steps in 7 Colours is in het leven geroepen om, analoog aan de oproep van Walter Gropius, de fundamenten en de essentie van de ambachten in de beeldende kunsten samen te brengen en (weer) beschikbaar te stellen. De stichting stimuleert daarvoor het onderzoek en de communicatie met betrekking tot beeldende kunst over de toepassing en oorsprong van materialen in de beeldende kunsten.